: پارسا بهمنی

تزوس (Tezos) چیست؟ هر آنچه که باید بدانید

تزوس (Tezos) چیست؟

در چند ماه اخیر تزوس به یکی از پرسروصداترین ارزهای دیجیتال بازار کریپتوکارنسی تبدیل شده است. حتما برایتان سوال شده است که چرا به یکباره تزوس مورد شهرت و محبوبیت قرار گرفت. در این مقاله گذری کوتاه به تاریخچه تزوس خواهیم زد و شما را با نحوه کارکرد بلاک چین این ارز دیجیتال آشنا می کنیم.

ارز دیجیتال تزوس چیست؟

تزوس (Tezos) در جولای ۲۰۱۷ و با عرضه اولیه سکه (ICO) ۲۳۲ میلیون دلاری، توسط آرتور بریتمن (Arthur Breitman) در زوگ سوئیس تاسیس شد. در میان انبوه پلتفرم‌های ارز دیجیتال، تزوس (Tezos) به عنوان اولین پلتفرم خود اصلاحگر شناخته می‌شود. تزوس پلتفرم قراردادهای هوشمندی مشابه اتریوم ایجاد کرده است که امکان ایجاد برنامه‌های غیرمتمرکز را فراهم می‌کند، با این تفاوت که از الگوریتم اجماع اثبات سهام بهره می‌برد. شرکت‌کنندگان در شبکه بلاک چین تزوس می‌توانند به تغییرات مورد نیاز خود رای داده و درمورد طرح‌های پیشنهادی به یک توافق جمعی در شبکه دست یابند.

ویژگی های اساسی پلتفرم تزوس (Tezos)

خود اصلاحگر (Self-Amendment)

قابلیت خود اصلاحی این امکان را برای تزوس فراهم می‌کند تا بدون نیاز به فورک یا انشعاب بلوک‌ها به دو بلاک چین متفاوت، تغییرات و بروزرسانی‌های خود را بر روی آن اعمال کند. این امر می‌تواند از پراکندگی جامعه، تغییر انگیزه‌های سهام‌داران و مختل شدن شبکه در طول زمان جلوگیری کند. بنابراین تزوس با بهره گیری از ویژگی خود اصلاحی، هزینه‌های اجرای بروزرسانی در پروتکل و پیاده‌سازی نوآوری‌ها در آینده را کاهش می‌دهد.

مدیریت درون زنجیره‌ای (On-Chain Governance)

پلتفرم تزوس تمامی کاربران شبکه یا همان سهامداران را قادر می‌سازد تا مدیریت پروتکل خود را در اختیار داشته باشند. چرخه انتخاباتی که در تزوس فراهم شده، برای سهامداران یک فرایند سازمان‌یافته می کند تا درباره طرح‌های پیشنهادی یک توافق جمعی حاصل شود. بنابراین با ترکیب ساز و کار پروتکل خود اصلاحگر و مدیریت درون زنجیره‌‌ای، امکان تغییر نحوه فرایند رای‌گیری در آینده با کشف مکانیزم‌های بهتر مدیریت نیز امکان پذیر خواهد بود.

نوآوری غیرمتمرکز (Decentralized Innovation)

اصلاحات پیشنهاد شده در شبکه تزوس که مورد پذیرش قرار می‌گیرند، برای پرداخت کردن به گروه‌ها یا افرادی که قصد بهبود پروتکل را دارند استفاده می‌شوند. این نوع ساز و کار امکان تامین مالی نگهداری از شبکه را به صورت غیرمتمرکز فراهم می‌سازد. بنابراین ایجاد یک اکوسیستم از توسعه‌دهندگان فعال و متنوع که برای مشارکت در پروتکل انگیزه اقتصادی دارند، روند توسعه و پذیرش تزوس را بهبود می‌بخشد.

قراردادهای هوشمند و بررسی رسمی (Smart Contracts & Formal Verification)

پلتفرم تزوس قابلیت ایجاد قراردادهای هوشمند و برنامه‌های غیرمتمرکز را فراهم می‌کند، اما امکان دستکاری و مختل کردن آن‌ها توسط اشخاص ثالث وجود ندارد. همچنین تزوس به فرایند بررسی رسمی قراردادهای هوشمند که تکنیکی برای بهبود امنیت برنامه‌های غیر متمرکز است، کمک می‌کند. این روش در صورت استفاده صحیح از بروز مشکلات و باگ‌های هزینه‌بر جلوگیری می‌کند.

اثبات سهام (Proof-of-Stake)

در شبکه‌های همتا به همتای غیرمتمرکز، اغلب مشارکت‌کنندگان (نودها) منابع محاسباتی لازم برای بقا و ادامه حیات شبکه را ایجاد می‌کنند. برخلاف سایر ارزهای دیجیتال که از الگوریتم اثبات سهام استفاده می کنند، در تزوس (Tezos) هر سهامدار می‌تواند در فرایند اجماع شرکت کند و به دلیل مشارکت در تامین امنیت و پایداری شبکه، از سوی آن جایزه دریافت کند. علاوه بر این موانع ورود در ساز و کار تزوس کمتر از بقیه پلتفرم‌هاست و هزینه‌های آن نیز در مقایسه با سایر رمزارزها بسیار اندک است.

نمایندگی (Delegation)

یکی از الزامات مشارکت در فرایند اثبات سهام، وجود یک سپرده امن است. فرایند اثبات سهام بر روی درستکار بودن اکثریت افراد شبکه بنا نهاده شده، بر همین اساس، امنیت تزوس با پروتکل انگیزه بخش آن از طریق مجازات افراد متقلب و پاداش دادن به افراد راستگو در شبکه کارایی پیدا می‌کند. کاربرانی که بطور مستقیم در پروتکل اجماع شرکت نمی‌کنند، قادر به انتخاب نماینده و سپردن حقوق خود به آن‌ها هستند.

تزوس (Tezos) چگونه کار می‌کند؟

تزوس یک پلتفرم توزیع شده، غیرانحصاری و خود اصلاحگر به شمار می‌رود که از قراردادهای هوشمند برای ایجاد یک ساز و کار حاکمیتی درون زنجیره‌ای منحصربفرد نسبت به پلتفرم‌ اتریوم استفاده می‌کند. پلتفرم تزوس بر روی یک طراحی چند ساختاری با بروزرسانی‌های جزئی درون زنجیره‌ای در پروتکل، تمرکز دارد که در واقع می‌توان گفت که از مدل اجماع اثبات سهام اصلاح شده بهره می‌برد و در آن سهامداران قادر به تغییر ساختار حاکمیتی پروتکل هستند.

پوسته شبکه (Network Shell)

پوسته شبکه تزوس، ظرفیت‌های خود اصلاحگری و حاکمیت منحصربفرد از طریق آن را امکان‌پذیر کرده است. برای درک مفهوم عملکردی پوسته شبکه تزوس، ابتدا باید پروتکل بلاک چین‌های معمولی را به سه زیر پروتکل اصلی تقسیم بندی کرد:

پروتکل شبکه: پروتکل شبکه که اصلاحا به آن پروتکل «سخن‌چینی» نیز می‌گویند، چگونگی انتقال و پخش شدن تراکنش‌ها در سرتاسر شبکه و بین نودها یا مشارکت‌کنندگان را تعیین می‌کند. پروتکل شبکه شامل نحوه دانلود کردن بلاک چین، پیدا کردن یا کشف نودهای دیگر در شبکه و چگونگی اعلام بلاک‌های یافت شده به شبکه خواهد بود. به طور کلی، بیشترین نوآوری‌ها و توسعه در پروتکل شبکه اتفاق می افتد.

پروتکل تراکنش: پروتکل تراکنش بوسیله زبان برنامه نویسی یک ارز دیجیتال تعریف می‌شود. به عنوان مثال در بیت کوین پروتکل تراکنش همان مدل خروجی تراکنش‌های خرج نشده یا UTXO می‌باشد و زیرپروتکل آن شامل ایجاد بیت کوین‌های جدید طی فرایند استخراج تا به کارگیری امضاهای دیجیتال در تایید تراکنش‌ها خواهد بود. با ایجاد تغییرات در این زیر پروتکل، یک سافت فورک ایجاد می‌شود و معمولا زنجیره دیگری پس از اعمال تغییرات بوجود نمی‌آید.

پروتکل اجماع: پروتکل اجماع به عنوان یک زیر پروتکل به حساب می‌آید و نحوه به اجماع رسیدن تمامی نودهای فعال در شبکه بلاک چین را مشخص می‌کند. بیت‌کوین از پروتکل اثبات کار (Proof of Work) استفاده می‌کند. این پروتکل قابلیت حفظ پایداری و اصالت بلاک چین بیت کوین را فراهم می‌سازد و از وقوع اتفاقاتی مانند دوبار خرج کردن و تغییرناپذیر بودن بلاک چین جلوگیری می‌کند. حال اگر در پروتکل اجماع تغییراتی اعمال شود، به یک هاردفورک خواهیم رسید که اغلب زنجیره‌ دیگری پس از آن‌ها به وجود می‌آورد.

پوسته شبکه Tezos، پروتکل‌های اجماع و تراکنش را ترکیب می‌کند و اصطلاحا به آن «پروتکل بلاک چین» می‌گوید. پروتکل بلاک چین در واقع مجموعه‌ای پیوسته از بهبودهای توافق شده درمورد وضعیت عمومی بلاک چین است که در آن هریک از بلاک‌ها به عنوان عاملی برای تغییر وضعیت زنجیره شناخته می‌شوند. بر همین اساس پروتکل بلاک چین می‌تواند خودش را بازیابی و معاینه کند و اجازه فعالیت بلاک‌ها بر روی پروتکل را صادر کند. در نتیجه سهام‌داران با رای‌های خود قادرند در بروزرسانی‌های سیستم تاثیر مستقیم داشته باشند. به بیانی دیگر، پوسته شبکه رابط میان پروتکل شبکه و پروتکل بلاک چین محسوب می‌شود و وظیفه حفظ و ارائه بهترین زنجیره شناخته شده به کلاینت‌ها را بر عهده دارد.

بلاکچین تزوس (Tezos) با زبان اکمل (OCaml) برنامه‌نویسی شده و امکان شناسایی بلاک‌ها، تراکنش‌ها و پروتکل‌ها در آن فراهم شده است. ماژول‌های موجود در زبان برنامه نویسی اوکمل، برای اصلاح مستقیم پروتکل فعلی مورد استفاده قرار می‌گیرند. علاوه بر این، پوسته شبکه تزوس از حملات مخرب دی‌داس (DDoS) به شبکه بلاک چین جلوگیری خواهد کرد. یکی دیگر از مهمترین قابلیت‌های پلتفرم تزوس، پیاده‌سازی پروتکل‌ها با ویژگی اصلاح‌پذیری خودشان می‌باشد.

حاکمیت در بلاک‌چین تزوس (Tezos)

حاکمیت تزوس به دارندگان ارز دیجیتال Tezos یا در واقع همان سهام‌داران بستگی دارد. تمامی سهام‌داران قادرند در حاکمیت پروتکل شرکت کنند و بر روی بروزرسانی‌های مطرح شده که توسط توسعه‌دهندگان انجام می‌گیرد، رای دهند. علیرغم اینکه فرآیند رای‌دهی از پیش تعریف شده است، با این وجود سازوکار حاکمیت به گونه‌ای طراحی شده که حتی می‌تواند نحوه رای‌دهی را با پیشرفت شبکه تغییر داد. بنابراین رای سهام‌داران، مهمترین شرایطی است که می‌تواند موجب تغییر در پروتکل شود.

اثبات سهام سیال (Liquid Proof of Stake)

برای پیاده سازی اثبات سهام باید از مفاهیم مختلفی مانند اسلشر (Slasher)، زنجیره فعال (Chain of Activity) و اثبات سوزاندن (Proof of Burn) استفاده کرد. ارز دیجیتال تزوس (Tezos) قابلیت استخراج یا ماینینگ را ندارد و از فرایندی به نام بیکینگ (Baking) بهره می‌برد. ایجاد بلاک‌ها در این ساز و کار توسط سهام‌داران صورت می‌گیرد؛ بدین معنی که به جای حل یک معمای ریاضی پیچیده، زمانی یک بلاک جدید ایجاد می‌شود که توکن تزوس (Tezzie) به صورت تصادفی برای ایجاد بلاک در اختیارشان قرار گرفته شود.

با این وجود هیچ الزامی برای شرکت کردن تمامی افراد در این فرایند وجود ندارد. کاربرانی که قصد ندارند که در رای‌دهی شرکت کنند، با انتخاب یک نماینده برای سکه‌هایشان قدرت رای‌دهی خود را به افراد دیگر واگذار می‌کنند. بِیکر‌ها (Baker) کسانی هستند که عملیات بیکینگ را انجام می‌دهند و قبل از آغاز رای‌دهی، توکن‌های ضمانت (Bond) را که یک سپرده پویا بر اساس تعداد بلاک‌های انتخاب شده توسط یک نماینده است، بوجود می آورند. حال اگر بیکرها درستکار باشند به عنوان پاداش توکن دریافت می‌کنند و اگر متقلب باشند، یعنی اقدام به دوبار خرج کردن و پیش بردن انشعابات زنجیره در شاخه‌های مختلف کنند، توکن‌های سهام‌گذاری شده آن‌ها ضبط می‌گردد. لازم به ذکر است که برای شروع بیکینگ، باید حداقل رم 8 گیگابایت و اتصال پایدار به اینترنت و مقدار مشخصی توکن تزوس در اختیار داشته باشید.

قیمت ارز دیجیتال تزوس (XTZ)

در زمان نگارش این مقاله هر واحد توکن تزوس (XTZ) با قیمت 1.3 دلار معامله می‌شود. این درحالی است که ارز دیجیتال تزوس در نیمه دوم سال 2017 به لیست برخی از صرافی‌های دنیای رمزارزها اضافه شد و توانست همانند سایر ارزهای دیجیتال، رشد شدید قیمتی را تجربه کند و ارزش هر سکه آن به بیش از 10 دلار برسد.

به تازگی ارز دیجیتال تزوس توجه بسیاری از علاقه مندان ارزهای دیجیتال را به خود جلب کرده است، علت این امر را می‌توان به رشد قابل توجه 3 برابری قیمت در سال 2019 دانست.

قیمت لحظه‌ای تزوس (XTZ)

بهترین کیف پول تزوس (Tezos)

نگهداری ارز دیجیتال تزوس در همه کیف پول‌ها امکان‌پذیر نیست و باید از کیف پول‌هایی استفاده کنید که از XTZ پشتیبانی می‌کنند. کیف پول‌های سخت افزاری ترزور و لجر امکان ذخیره‌سازی و نگهداری تزوس را فراهم کرده اند. علاوه بر این وب سایت رسمی تزوس سه کیف پول نرم‌افزاری را معرفی کرده است که در ادامه به بررسی آن‌ها می‌پردازیم.

بهترین کیف پول تزوس (Tezos)

کیف پول گالئون (Galleon)

اگر می‌خواهید ارز دیجیتال تزوس خود را بر روی دسکتاپ نگهداری کنید، یکی از بهترین پلتفرم‌ها برای ذخیره‌سازی، کیف پول گالئون است که در نسخه‌های ویندوز، لینوکس و مک او اس ارائه شده است.

دانلود کیف پول Galleion

کیف پول تزباکس (Tezbox)

تزباکس یکی دیگر از کیف پول‌های تزوس است که امکان نگهداری بر روی ویندوز، مک او اس و آندروید را فراهم می‌کند. البته نسخه آی‌او‌اس این کیف پول در حال حاضر در حال توسعه است.