به تازگی ارز دیجیتال جدیدی با عنوان پای نتورک (Pi Network) بصورت گسترده توسط افراد گوناگون در شبکه‌های اجتماعی مانند اینستاگرام و تلگرام تبلیغ می‌شوند. روزانه پیام‌های زیادی هم در واتس‌اپ ردوبدل می‌شود که افراد را دعوت به حضور در پروژه‌ای می‌کند و ادعا می‌کند که قرار است خیلی سریع آنها را پولدار کند! جالب این جاست که این پروژه اسکم و تقلبی توجه افراد تحصیلکرده و نخبه جامعه را هم به خودش جلب کرده است. بر همین اساس لازم دانستیم تا در این مقاله از مرکز تحقیقات بلاک چین، به طور مختصر توضیح دهیم که چرا پای نتورک یک پروژه کلاهبرداری پیچیده و چند لایه است.
بسیاری معتقدند که بهترین جا برای پنهان شدن، پنهان شدن در میان جمعیت و در روشنایی است و نه در تاریکی؛ این اصلی است که سازندگان اپلیکیشن «پای نتورک» به خوبی می‌دانند. بر اساس گفته کرانچ‌بیس، تخصص نیکولاس کوکالیس مدیر فنی پروژه و دانشجوی دکتری استنفورد، طراحی اپلیکیشن‌های اجتماعی است که می‌توانند از طریق بازاریابی دهان به دهان «وایرال» شوند.
سوء استفاده از برند استنفورد
یکی از مهم‌ترین مواردی که درباره این پروژه اسکم (Scam) تبلیغ می‌شود، این است که ۳ طراح آن دانشجوی دانشگاه استنفورد هستند. یکی از این ۳ نفر (نیکولاس کوکالیس) واقعا دانشجوی دکتری دانشگاه استنفورد است و حتی حوزه تخصصی‌اش هم در زمینه بلاک چین است؛ از یکی دیگر (چنگدیائو فان) اطلاعات خاصی وجود ندارد. نفر سوم (وینسنت مک‌فیلیپ) هم فارغ‌التحصیل MBA همین دانشگاه است. این ۳ نفر کل دارایی منابع انسانی پروژه pi هستند و هیچ کدام تاکنون در کامیونیتی بلاک چین و رمزارزها حضور و نقشی فعال نداشتند.
بنابراین توجه داشته باشید که که دانشجو بودن یا حتی فارغ‌التحصیل بودن از یک دانشگاه معتبر دلیلی بر این نیست که یک پروژه اهداف درستی داشته باشد. در وب‌سایت دانشگاه استنفورد هیچ نامی از این پروژه نیست و حتی در صفحه نیکولاس در دانشگاه نیز هیچ اشاره‌ای به این پروژه نشده است!
وب‌سایت رسمی این پروژه ادعا کرده که «پای نتورک» اسکم نیست، ولی نگفته‌اند که ۱۲ سال بعد از معرفی بیتکوین آنها چه نوآوری فنی داشته‌اند که حالا خودشان را با بیتکوین مقایسه می‌کنند؛ طراحان این پروژه به مدد توانی که در استفاده از روش‌های بازاریابی دهان به دهان و وایرال شدن دارند تلاش می‌کنند از کاه کوه بسازند!
آنها در پاسخ به این سوال که اسکم نیستند بسیار هوشمندانه نوشته‌اند: هیچ تضمینی برای موفقیت پروژه وجود ندارد و این از معدود جاهایی است که اشاره کرده‌اند که این یک پروژه است و هیچ تضمینی برای موفقیت آن در آینده وجود ندارد؛ با این حال در وب‌سایت و خصوصا شبکه‌های اجتماعی مدام بر این تاکید کرده‌اند که می‌خواهند فرصتی برابر به همه مردم جهان برای موفقیت بدهند.
پای نتورک (Pi Network) از چه چیزی سوء استفاده می‌کند؟
کسانی که در ایران افراد دیگر را به حضور در پروژه پای دعوت می‌کنند، استدلالشان به این موضوع است که اگر درسال ۸۸ (۱۱ سال پیش) صد دلار بیتکوین خریده بودند امروز ۹ میلیون دلار سرمایه داشتند. چیزی که آنها نمی‌گویند این است که بیتکوین نه در سال ۸۸ و نه حتی امروز هیچ گاه ادعا نکرده که به آسانی کسی را پولدار می‌کند.
هدف بیت کوین این بود که بتواند مسئله انتقال ارزش بین افراد را بدون استفاده از یک سیستم مرکزی حل کند و موفقیتی که در پاسخ به این ادعا داشت باعث شد توکن‌هایی که در این شبکه مبادله می‌شود در طول زمان ارزش پیدا کنند. حالا پای دقیقا قرار است چه مسئله‌ای را حل کند؟ بردن ماینینگ به درون گوشی‌های هوشمند؟
افرادی که پای نتورک را به دیگران معرفی می‌کنند می‌گویند زمانی که بیتکوین به آنها معرفی شد آن را جدی نگرفتند ولی حالا می‌خواهند شانس خودشان را امتحان کنند. آنها می‌خواهند مردم سریع باشند و برای حضور در این شبکه عجله کنند و فرصت پولدار شدن را یک بار دیگر از دست ندهند.
روش کلاهبرداری پای نتورک (Pi Network)
افرادی که در شبکه پای ثبت نام می‌کنند و در واقع موبایل‌هایشان را در اختیار شبکه پای (Pi) قرار می‌دهند، در بهترین حالت چیزی از دست نمی‌دهند ولی چیزی هم به دست نمی‌آورند. آنها فقط با موبایل‌هایشان سربازهای لشکری می‌شوند که در نهایت صاحبان این شبکه در زمان مناسب به واسطه قدرت این لشکر بهره‌برداری خودشان را از آن انجام می‌دهند. پس اگر برای شما مشکلی نیست که بخشی از طرح کلاهبرداری یک عده در استنفورد باشید «پای» مناسب شماست.
طراحان این پروژه بر روی دو چیز مانور می‌دهند: دانشگاه استنفورد و تعداد کاربران اپلیکیشن!
در زمینه دانشگاه استنفورد باید دقت کرد که این پروژه هیچ ارتباطی به این دانشگاه ندارد و به عبارتی طراحان آن خیلی ظریف در حال سوء استفاده از برند دانشگاه استنفورد هستند. نکته دو هم این که هرچقدر تعداد بیشتری به این پروژه اضافه می‌شوند به مشروعیت بیشتر آنها کمک می‌کنند. به عبارتی اگر امروز رسانه‌های دانشجویی مانند استنفورد دیلی به آنها می‌پردازند یا با صرف هزینه می‌توانند در جاهایی مانند یاهو فایننس «پرس ریلیز» منتشر کنند، به لطف حضور افراد بیشتر می‌توانند از فرصت دیده شدن توسط رسانه‌های جریان اصلی بهره‌مند شوند و این حلقه همین‌طور تکرار می‌شود.
هر پروژه ارز دیجیتال باید در ۳ زمینه فنی، کسب‌وکاری و حقوقی حرفی برای گفتن داشته باشد. بیتکوین حدود ۱۲ سال پیش برای اولین بار پاسخ‌های فنی به مسئله دو بار خرج کردن پول در شبکه‌های توزیع‌شده داد. اتریوم با ارائه اپلیکیشن‌های توزیع‌شده غیرمتمرکز و قراردادهای هوشمند، علاوه بر مسائل فنی، کسب‌وکار را نیز یک گام به جلو برد؛ لیبرای فیسبوک نیز در سال‌های اخیر به واسطه تعداد زیاد کاربران فیسبوک تلاش کرد مسائل حقوقی را برطرف کند، اما این تلاش هنوز در ابتدای راه است. سوال اساسی این است که «پای نتورک» دقیقا در کدام یک از ۳ حوزه فوق حرفی برای گفتن دارد و به چه شیوه‌ای آن را حل کرده است؟
ماینینگ ارز دیجیتال پای (Pi)
طراحان ارز دیجیتال پای ادعا می‌کنند که برای اولین بار ارز دیجیتالی ساخته‌اند که افراد می‌توانند با استفاده از تلفن‌های همراه خود آن را استخراج یا ماین کنند. اما چیزی که واضح بیان نمی‌کنند این است که از نظر فنی نام فعالیتی که توسط تلفن‌های همراه انجام می‌شود ماینینگ نیست!
افراد با نصب اپلیکیشن هر روز مقداری توکن دریافت می‌کنند که هیچ پشتوانه‌ای ندارد؛ برخلاف بیتکوین که ماینینگ بخش مهم و جدایی ناپذیر شبکه بیتکوین است، در شبکه پای فرآیند ماینینگی وجود ندارد و فقط توزیع توکن‌های بی‌ارزش است که انجام می‌شود. در صورتی که افراد بیشتر و بیشتری وارد این شبکه شوند این توکن‌ها ممکن است روزی ارزش پیدا کنند؛ ولی در حال حاضر نه این شبکه ارزشی خلق کرده نه توکن‌هایش ارزشی دارند.
نکته عجیب اینجاست که برخی اساتید دانشگاه‌های ایران و کسانی که در رشته‌های حسابداری و مالی تدریس می‌کنند، اکنون مدافع این پروژه کلاهبرداری شده‌اند و مهم‌ترین استدلالشان این است که چون پولی نمی‌دهند اگر سود نکنند در نهایت ضرری هم نخواهند کرد.
اجماع در شبکه پای (Pi)
پروژه ارز دیجیتال Pi بر روی شبکه اجتماعی افراد حساب باز کرده است، طراحان این پروژه مدام تکرار می‌کنند که استخراج «پای» برخلاف استخراج بیتکوین انرژی مصرف نمی‌کند و بنابراین باتری موبایل و دیتای موبایل را مصرف نخواهد کرد.
یک سوال ساده و کلیدی در اینجا مطرح می‌شود، چه مکانیسمی برای اجماع این ارز دیجیتال طراحی شده که هیچ انرژی مصرف نمی‌کند و افراد داخل این شبکه فقط در هر ۲۴ ساعت باید یک دکمه را در گوشی‌شان فشار دهند؟ آیا این منطقی است؟
اگر با مفاهیم اولیه بلاک چین و نحوه استخراج ارزهای دیجیتال آشنایی داشته باشید، قطعا متوجه شده‌اید که این تبلیغات اغواگرایانه عملا شدنی نیست. ماینینگ بیتکوین به این دلیل با مصرف انرژی همراه است که مسئله اجماع در سیستم‌های توزیع شده را با سرعت زیادی حل کند. پس مسئله اجماع در پای (Pi) چگونه حل می شود؟
برای پاسخ به این سوال، وایت‌پیپر پای را مورد بررسی قرار دادیم. بخش زیادی از وایت‌پیپر این ارز دیجیتال توضیح واضحات است و تنها نکته جالب آن برای اهل فن این است که مکانیسم اجماع آن برای مبنای پروتکل اجماع استلار (Stellar Consensus Protocol) است که آن هم توسط یکی از اساتید دانشگاه استفورد مطرح گردیده و در شبکه ارز دیجیتال استلار مورد استفاده قرار گرفته است. به جز این مورد اشاره دیگری به نحوه انجام فرایند اجماع نشده است. بنابراین می‌توان اینگونه گفت که در حال حاضر پای (Pi) هیچ ارزشی ندارد و افراد با دعوت کردن از دوستانشان امیدوارند در نهایت این توکن‌ها ارزشمند شوند. آیا این قصه آشنا نیست؟ آیا داستان پینوکیو و ترفند پانزی روباه مکار دوباره تکرار می‌شود؟
تفکر یک شبه پولدار شدن
تا به امروز کلاه‌برداری‌هایی مانند دکتر روجا ایگناتوا را دیده‌ایم که با ارز دیجیتال وان کوین توانست به میزان ۱۵ میلیارد دلار کلاه مردم را بردارد و به یکباره ناپدید شود؛ ولی نکته مهم این است که کلاهبرداری پروژه پای (Pi) یکی از تمیزترین طرح‌های اسکمی است که تا به امروز دیده‌ام و به همین دلیل بسیاری از فعالان کامیونیتی بلاک چین و ارزهای دیجیتال علیه آن صحبت نمی‌کنند و یا بصورت محافظه‌کارانه نسب به نقد آن می‌پردازند.
پای نتورک (Pi Network) یک طرح کلاهبرداری است و انتخاب با ماست که بخشی از یک طرح کلاهبرداری باشیم یا نه. در نهایت این سوال تکراری باقی می‌ماند که چرا جامعه به این سو رفته که به سرعت پولدار شدن به هدف حتی افراد نخبه جامعه تبدیل شده است؟ این اتمسفر زمینه رشد علف‌های هرزی مانند پای نتورک را فراهم کرده است. تمرکز اصلی pi network بر روی گرفتن کاربر در کشورهای جهان سوم است. نظر شما چیست؟
بیشتر بخوانید:
ترید و معامله ارزهای دیجیتال را چگونه شروع کنیم؟
چین لینک (ChainLink) چیست؟ هر آنچه که باید بدانید
وی چین (VeChain) چیست؟ هر آنچه که باید بدانید
ویوز (Waves) چیست؟ هر آنچه که باید بدانید
آنتولوژی (Ontology) چیست؟ هر آنچه که باید بدانید
ارز دیجیتال گرین (Grin) چیست؟ هر آنچه که باید بدانید
اتریوم کلاسیک (Ethereum Classic) چیست؟ هر آنچه که باید بدانید
دیجی بایت (DigiByte) چیست؟ هر آنچه که باید بدانید
بایت کوین (Bytecoin) چیست؟ هر آنچه که باید بدانید
نم (NEM) چیست؟ هر آنچه که باید بدانید
ارز دیجیتال دش (Dash) چیست؟ هر آنچه که باید بدانید
دوج کوین (Dogecoin) چیست؟ هر آنچه که باید بدانید
ورج (Verge) چیست؟ هر آنچه که باید بدانید
نئو (NEO) چیست؟ هر آنچه که باید بدانید
تزوس (Tezos) چیست؟ هر آنچه که باید بدانید
توکن بت (BAT) چیست؟ هر آنچه که باید بدانید
منبع: مرکز تحقیقات بلاکچین
