در سال گذشته میلادی مشکلات فراوانی پیش روی توسعه انقلاب بلاک چین وجود داشت که این امر توسط متخصصان این حوزه به صراحت عنوان گردیده است، بطوری که نشریه گارتنر از آن به عنوان فروماندگی بلاک چین یاد می‌کند. سایر صاحب‌نظران نیز از کم‌توان شدن بلاک چین، کاهش تعداد پروژه‌های آزمایشی تبدیل شده به محصول و تبدیل شدن بلاک چین به یک تکنولوژی حاشیه‌ای ابراز نگرانی کرده‌اند. از نظر تئوری، شاید این دیدگاه اشتباه باشد. چراکه مطالعات انجام شده توسط مجمع جهانی اقتصاد نشان می‌دهد که صدها سیستم تولیدی در حال ورود به صنایع مختلف هستند و اغلب این سیستم‌ها بر بستر اتریوم، هایپرلجر و کوردا عمل می‌کنند.
رونق گرفتن بلاک چین
آینده اقتصاد و تجارت مالی جهان به سوی بلاک چین در حال حرکت است. آی‌بی‌ام (IBM) اخیرا همکاری مشترکی را با بزرگ ترین شرکت کشتیرانی دنیا یعنی مرسک (Maersk)، برای ارائه یک راهکار بلاکچینی جدید در حوزه صنعت حمل‌ونقل آغاز کرده است که «تریدلنز» نام دارد. پروژه تریدلنز موفق شد تا در سال ۲۰۱۹ اولین خدمات خود را به غول‌های حمل‌ونقل ارائه کند. اورلجر حوزه فعالیت‌های خود را توسعه داده است تا از بروز مشکلات موجود در نقل‌وانتقال الماس به چین از طریق اپلیکیشن واتس‌اپ جلوگیری کند. این در حالی است که عرضه توکن در سال گذشته میلادی بالغ بر ۱۰ میلیارد دلار جذب سرمایه داشت و توانست دنیای سرمایه‌گذاری خطرپذیر را متحول کند.
در حال حاضر طرح‌های نوآورانه زیادی در حوزه بلاک چین و ارزهای دیجیتال در حال اجرا و پیادهسازی هستند که هر یک می‌توانند تغییرات اساسی در حوزه سیستم‌های اقتصادی و مالی ایجاد کنند. به عنوان نمونه، استارت‌آپ «جیو» عنوان کرده است که ۳۰۰ میلیون کاربر خود را به بزرگترین شبکه بلاک چین جهان منتقل خواهد کرد. این در حالی است که فیسبوک نیز پروژه لیبرا را دارد. ارز دیجیتال لیبرا این قابلیت را دارد که یک شبه، غول شبکه‌های اجتماعی را به بزرگترین بانک خرد جهان تبدیل کند! علاوه بر این، بانک مرکزی خلق چین اعلام کرده که به زودی یوآن دیجیتال را برای استفاده در مبادلات بین‌المللی منتشر خواهد کرد. دولت چین از شرکت‌های فعال در حوزه بلاک چین و رمز ارز این کشور خواسته تا از فرصت فراهم شده توسط بلاک چین برای سرعت بخشیدن به نوآوری‌های ملی بهره ببرند.
مواردی که در بالا به آن اشاره کردیم، بیان‌‌گر این است که فناوری بلاک چین با تمام قدرت در مسیر پیشرفت قرار دارد و دچار فروماندگی نشده است. با این حال باید به بررسی وضعیت کنونی بپردازیم و ببینیم که چگونه می‌توان از پتانسیل‌های تکنولوژی بلاک چین در سال ۲۰۲۰ بهره‌مند شویم؟
چالش‌های عمومی بلاک چین
شاید پس از گذشت ۱۱ سال از ظهور این تکنولوژی، هنوز شنیدن واژه‌هایی نظیر کریپتو و بلاک چین، بسیاری از افراد را به یاد کلاهبردارانی بیندازد که قصد دارند حقه‌های قدیمی را در بستر تکنولوژی جدید پیادهسازی کرده و یک‌شبه ثروتمند شوند. یکی از عواملی که سبب شده تا مردم دیدگاه بدبینانه‌ای به بلاک چین داشته باشند، وجود کشکمش‌ها و مشاجره‌هایی است که در این حوزه وجود دارد و در کل اکوسیستم بازتاب داده شده است. با این وجود، روز به روز بر تعداد شرکت‌ها و استارت‌آپ‌های بلاک چینی افزوده می‌شود. به عنوان نمونه، انجمن اتریوم آلینس (Ethereum Alliance) طرح نوآورانه‌ای تحت عنوان «توکن تاکسونومی» را بصورت پایلوت پیادهسازی کرده است که بر روی تمامی دستگاه‌ها قابل نصب خواهد بود.
علاوه بر این، برای رفع بدبینی‌های موجود در حوزه بلاک چین و رمز ارزها، موسساتی نظیر اتاق تجارت دیجیتال ایالات متحده آمریکا ایجاد شده اند که هدفشان ایجاد توازن و ارائه قوانین رگولاتوری در این حوزه می‌باشد. مجمع جهانی اقتصاد داووس نیز توسط «موسسه تحقیقاتی بلاکچین» به ارزیابی موارد کاربرد بلاک چین و لزوم قانون‌گذاری، همکاری و تغییر در سطوح اجتماعی مختلف می‌پردازد. این نوع از همکاری‌های متقابل، کلید اصلی حرکت رو به جلو فناوری بلاک چین محسوب می‌شود.
رگولاتوری بلاک چین
اصولی همچون آزادی بیان و اطلاعات در قانون اساسی ایالات متحده آمریکا موضوعی تعریف شده است، اما در مورد دارایی‌ها چنین آزادی عملی وجود ندارد. تمامی سیستم‌های مالی و دولتی آمریکا به گونه‌ای طراحی شده‌اند که دارایی‌ها را در حلقه‌ای بسته، اختصاصی و تحت مالکیت نهادهای قدرتمند نگه می‌دارند. حضور بلاک چین می‌تواند روند بازی را تغییر دهد. چراکه ساختار بلاک چین با اصول کنونی حاکم بر اقتصاد و جامعه در تضاد است و به همین علت، جای تعجب ندارد که استقبال عمومی از بلاک چین و ارزهای دیجیتال مستلزم صرف زمان باشد.
در نظرسنجی انجام شده توسط اتاق بازرگانی دیجیتال کانادا و موسسه تحقیقاتی بلاکچین، مشخص گردید که مسائل مرتبط با امور رگولاتوری و قانون‌گذاری، مهمترین مانع در مسیر رشد نوآوری‌های بلاک چینی به شمار می‌رود. قوانین موجود در نظام‌های مالی و اقتصادی، متصدیان قدیمی را بر ساختارشکنان مقدم می‌داند. این در حالی است که قانون‌گذاران به دنبال محافظت از بازارها و مصرف‌کنندگان هستند و بلاک چین با ظهور خود آن‌ها را با چالش اساسی مواجه کرده است. رگولاتورهای اقتصادهای کلان در سطح جهانی، در برابر بلاک چین رویکردی سفت و سخت اتخاذ کرده‌اند و همین موضوع موجب شده تا مسیر نوآوری و رشد این تکنولوژی با دشواری‌هایی روبه‌رو شود.
امروزه در میان اقتصادهای کلان دنیا، مانع‌تراشی برای نوآوران صنعت بلاک چین به یک هنجار تبدیل شده است و این موضوع، نتیجه‌ای جز فرار شرکت‌های بومی به حوزه‌های قضایی دوستدار بلاک چین به همراه نخواهد داشت. از این رو، نخستین نهاد قضایی که بتواند به شکلی هدفمند از تکنولوژی بلاک چین بهره ببرد و مدل رگولاتوری مناسبی برای رشد نوآوری تبیین کند، از مزایایی زیادی مانند رشد شغلی و اقتصادی بهره‌مند خواهد شد.
تکامل بلاک چین
بدون اغراق باید گفت که ما معمولا در کوتاه‌مدت تاثیرات تکنولوژی‌های جدید را به شکلی اغراق‌آمیز توصیف می‌کنیم، اما در بلندمدت آن‌ها را دست‌کم می‌گیریم. در کنار مسائل رگولاتوری و فشار دست‌اندرکاران این حوزه، چالش‌های دیگری پیش روی بلاک چین قرار دارد که بیشتر به سازوکار اجرایی مربوط می‌شود. در ادامه به چند مورد از این چالش‌ها اشاره خواهیم کرد:
تعامل‌پذیری
امروزه فناوری بلاک چین به بخش‌های کوچکی تقسیم شده است. درست مانند روزهای اول ظهور اینترنت که بازار در دست اینترانت‌های خصوصی بود. برهمین اساس، از تلاش‌های پلتفرم‌های کازماس و مشارکت‌هایی که بین اتریوم و هایپرلجر اتفاق افتاده، می‌توان انتظار داشت که تا پایان سال ۲۰۲۰ میلادی، اینترنتی تعامل‌پذیر از بلاک چین ایجاد شود.
مقیاس‌پذیری
مقیاس پذیری یکی از چالش‌هایی کلیدی به شمار می‌رود که اغلب پلتفرم‌های بلاک چینی با آن دست و پنجه نرم می‌کنند. اتریوم، در حال حاضر مشهورترین و پرکاربرد ترین پلتفرم برای ایجاد قراردادهای هوشمند و توسعه برنامه‌های غیر متمرکز به حساب می‌آید. پلتفرم اتریوم در هر ثانیه، ۱۵ تراکنش را مورد پردازش قرار می‌دهد. در به‌روزرسانی استانبول شبکه اتریوم نیز تاخیرهای فراوانی دیده می‌شود. به طور کلی هر چه قابلیت تعامل‌پذیری افزایش پیدا کند، کاربران از بلاک چین‌های بیشتری استفاده خواهند کرد و در نتیجه مقیاس‌پذیری افزایش پیدا می‌کند.
کاربردپذیری
اگر به مقوله ترید و سرمایه‌گذاری در ارزهای دیجیتال علاقه‌مند باشید، حتما می‌دانید که هنوز فرآیند خرید و فروش ارزهای دیجیتال با دشواری‌های زیادی همراه است. انجام خرید و فروش ارزهای دیجیتال مستلزم پشت سر گذاشتن چندین مرحله احراز هویت است و این امر برای کاربران خوشایند نیست. فرآیندهای امنیتی پیچیده، به عنوان مانعی بزرگ در مسیر پذیرش عمومی به شمار می‌روند. برهمین اساس، توسعه فرآیندهای کاربرپسند برای خرید و ذخیره امن ارزهای دیجیتال، به عنوان چالش مهمی برای این صنعت در نظر گرفته می‌شود.
امنیت
شبکه‌های بلاک چین بسیار امن‌تر از سیستم‌های کامپیوتری سنتی هستند، با این حال، هکرها هنوز هم می‌توانند سیستم‌ها، اپلیکیشن‌ها و کسب‌وکارهای مبتنی بر بلاک چین را مورد حمله قرار دهند. به عنوان مثال، در سال ۲۰۱۹ میلادی، صرافی ارز دیجیتال کوادریگا‌سی‌اکس (QuadrigaCX)، مورد حمله هکرها قرار گرفت و ۲۵۰ میلیون دلار از آن به سرقت رفت.
حقوق داده‌ها
داده‌ها در عصر دیجیتال از اهمیت ویژه‌ای برخوردارند. اما متاسفانه مالکان دنیای دیجیتال، تمامی ارزش این داده‌ها را به تصاحب خود درآورده‌اند. دولت‌ها صرفا با وضع قوانین عمومی حفاظت از داده، به محافظت از حریم شخصی کاربران پرداخته‌اند و یا مالکان دیجیتال را مجبور کرده‌اند که امکان دسترسی به بخشی از داده‌ها را برای کاربران فراهم کنند. مجمع جهانی اقتصاد معتقد است که وجود هویت‌های مستقل در بلاک چین، امکان گردآوری و کنترل داده‌های شخصی را برای هر یک از کاربران فراهم خواهد کرد. با این وجود، برای رسیدن به چارچوب هویتی جدید، راهی طولانی در پیش است.
نتیجه گیری
اکنون در دوره‌ای قرار داریم که کم‌کاری رهبران تجاری و دولتی، بیش از پیش احساس می‌شود. تاریخچه ارزهای دیجیتال به پیدایش بیت‌کوین بازمی‌گردد. بعد از بیت‌کوین، شرکت‌های بزرگی مانند فیس بوک وارد این عرصه شدند و در مراحل بعد، دولت‌هایی مانند چین قدم در این راه گذاشتند. دولت چین عنوان کرده است که قصد دارد با توسعه ارز دیجیتال بومی خود در سال ۲۰۲۰، سلطه دلار را در معاملات بین‌المللی تا حد زیادی کاهش دهد. بدون شک فدرال رزرو ایالات متحده نیز تشویق خواهد شد تا دلار دیجیتال را وارد بازار کند. با ورود کشورهای بیشتری به این حوزه، دیدگاه مارک کارنی مبنی بر ایجاد یک ارز برتر مصنوعی بیشتر به واقعیت نزدیک خواهد شد. این ارز مصنوعی از دل ارزهای فیات رشد خواهد کرد و بر پول جهانی تسلط خواهد یافت. بنابراین پیش‌بینی می‌شود که در سال ۲۰۲۰، شاهد ظهور ارز دیجیتال جهانی باشیم.
بیشتر بخوانید:
بلاکچین و هوش مصنوعی، تقابل دو تکنولوژی آینده
کاربرد بلاک چین در بورس و بازارهای سرمایه (بخش اول)
کاربرد بلاک چین در زنجیره تامین (بخش اول)
کاربرد بلاک چین در زنجیره تامین (بخش دوم)
کاربردهای مهم بلاک چین (بخش اول)
کاربردهای مهم بلاک چین (بخش دوم)
کاربرد بلاکچین در صنعت نفت و گاز
بلاکچین بستری امن برای انتخابات (بخش اول)
بلاک چین و بازتعریف اعتماد سیاسی
بلاک چین و آینده زیر ساخت های مالی (بخش اول)
بلاک چین و آینده زیر ساخت های مالی (بخش دوم)
فرصت‌ها و چالش‌های بلاک چین در صنعت بیمه (بخش اول)
فرصت‌ها و چالش‌های بلاک چین در صنعت بیمه (بخش دوم)
بلاک چین در صنعت مخابرات (بخش اول)
بلاک چین در صنعت مخابرات (بخش دوم)
منبع: مرکز تحقیقات بلاکچین
