امروزه ارزهای دیجیتال به یکی از مهم‌ترین موضوعات و چالش‌های اقتصادی در کشورهای مختلف تبدیل شده و توجه بسیاری از سرمایه گذاران را در سطح جهانی به خود جلب کرده است. در ایران نیز ارزهای دیجیتال سروصدای زیادی به پا کرده‌اند و در سال‌های اخیر به یکی از مباحث جنجالی در حوزه اقتصادی و فناوری ایران بدل شده‌اند.
در اوایل تابستان و آغاز فصل گرما بود که موضوع ارزهای دیجیتال به‌صورت ناگهانی به یکی از داغ‌ترین موضوعات اقتصادی، فناوری، و انرژی ایران تبدیل شد و شرکت توانیر با انتشار اطلاعیه‌ای اعلام کرد با ماینرها و فارم‌های بزرگ استخراج برخورد خواهد کرد. علاوه بر این، انشعابات برق استخراج‌کنندگان ارزهای دیجیتال تا اطلاع ثانوی و اعلام شرایط تخصیص برق به فعالان ماینینگ، قطع خواهد شد. این موضوع سبب شد تا علاوه بر قطع برق، هزاران مزرعه استخراج رمزارز در سراسر ایران پلمب و تعداد زیادی دستگاه ماینر از سوی نهادهای قضایی و انتظامی توقیف گردد.
در راستای ساماندهی به وضعیت ارزهای دیجیتال، دولت اقداماتی را در جهت قانون‌گذاری و ابلاغ الزامات در این حوزه انجام داد تا نگرانی‌ها را از بین ببرد و از فرصت‌های ایجاد شده توسط این فناوری مالی جدید، به نفع اقتصاد کشور استفاده کند. بر همین اساس، استخراج فرآورده‌های پردازشی رمزنگاری شده از سوی هیئت دولت به‌عنوان صنعت به رسمیت شناخت شد و الزامات و ضوابطی در این زمینه منتشر و ابلاغ گردید تا بر اساس آن ماینرها بتوانند با دریافت مجوزهای لازم از وزارت صنعت، معدن و تجارت، به‌صورت قانونی فعالیت خود را انجام دهند. اما، ماینینگ تنها یکی از حوزه‌های مرتبط با ارزهای دیجیتال است. در بخش‌های گسترده‌ای همچون خریدوفروش ارزهای دیجیتال، تولید و انتشار رمزارز و توکن‌های دارای پشتوانه، در ایران اختلاف‌نظرهای فراوانی وجود دارد.
این درحالی است که اخیرا دولت وظایفی را در حوزه ارزهای دیجیتال و زیرساخت‌های صنعت استخراج ارزهای دیجیتال به وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات محول کرده است که این پروژه‌ها در دست اقدام قرار گرفته و درحال پیگیری هستند. خوشبختانه آذری جهرمی، وزیر جوان ارتباطات دیدگاه مثبتی به ارزهای دیجیتال و فناوری بلاک چین دارد. در مصاحبه‌ای که به تازگی از محمدجواد آذری جهرمی در نشریه تازه‌های اقتصاد منتشر شده است، وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات درمورد دیدگاه دولت به صنعت استخراج ارزهای دیجیتال و همینطور آینده ارزهای دیجیتال صحبت می‌کند.
جایگاه رمز ارزها در اقتصاد دیجیتال و آینده اقتصاد ایران چیست؟ ارزهای دیجیتال حبابی تخیلی‌اند یا در آینده‌ای نچندان دور به یکی از بازیگران اقتصاد هوشمند تبدیل خواهند شد؟
باید توجه داشت که ارزهای دیجیتال صرفاً یکی از محصولات فناوری انقلابی بلاک چین هستند که بدون شک در سال‌های آینده تحولی عظیم در تمام عرصه‌ها به‌خصوص ارتباطات و نظام اقتصادی و بانکی ایجاد خواهند کرد. اعتقاد دارم باید با فنّاوری‌های جدید همگام شد تا دچار عقب‌ماندگی نشویم و در این راستا نیاز است تا دولت و دستگاه‌های مسئول، با فناوری‌های جدید به‌صورت قهری برخورد نکنند و برای استفاده از مزایای آن نسبت به افزایش آگاهی، تعامل با بخش خصوصی و قانون‌گذاری مناسب اقدامات لازم را انجام دهند.
اقتصاد هوشمند آینده، با تعامل بخش خصوصی و بهره‌گیری از فناوری‌های نوین و کسب‌وکارهای نوآورانه محقق خواهد شد؛ بنابراین، ضرورت دارد ایران نیز در راستای تحقق اقتصاد هوشمند، از ظرفیت فناوری‌های جدیدی همچون بلاک چین، ارزهای دیجیتال، اینترنت اشیا، هوش مصنوعی، و… بهره ببرد و گام‌های جدی در این حوزه‌ها بردارد. دولت وظیفه دارد تا زیرساخت‌های لازم فعالیت و توسعه کسب‌وکارهای مبتنی بر فناوری‌های جدید را برای گسترش اقتصاد فراهم کند.
ارزهای دیجیتال و فناوری بلاک چین یکی از ارکان اقتصاد هوشمند هستند و در نظام اقتصادی و بانکی آینده جایگاهی ویژه خواهند داشت؛ بر همین اساس، باید این تحول را بسیار جدی گرفت و اقدامات لازم برای بهره‌گیری از فرصت‌ها و کاهش مخاطرات را انجام داد، چراکه عقب‌ماندگی، علاوه بر ازبین‌رفتن فرصت‌ها، موجب بروز تهدیدات متعددی خواهد شد.
ماینینگ ارزهای دیجیتال را برای ایران جهنم می‌دانید یا معتقدید که دروازه ورود به بهشت است؟
معتقدم که ماینینگ مسیری است که در نهایت به دو تونل ختم می‌شود؛ تونل اول مسیر بهره‌گیری از فرصت‌های صنعت استخراج ارزهای دیجیتال با رعایت الزامات قانونی مطرح‌شده از سوی دولت است که با عنوان بهشت ماینینگ می‌توان عنوان کرد و بر اساس آن دولت زیرساختی را فراهم می‌کند و ماینرها با داشتن شرایط و مجوز با پرداخت تعرفه مناسب برق نسبت به تولید ارزش به‌نفع خود و کشور اقدام می‌کنند که دولت نیز به‌دنبال تحقق این فضاست. اما، تونل دیگری وجود دارد که در آن فضایی خاکستری وجود دارد و دولت نسبت به سکوت یا اعلام ممنوعیت ماینینگ ارزهای دیجیتال اقدام می‌کند و ماینرها نیز با استفاده از برق ارزان فضایی آشفته را به ضرر کشور و صرفاً سودآوری برای خود فراهم می‌کنند که نهادهای امنیتی و حاکمیتی از آن نگرانی دارند.
ماینرها در ایران معتقدند که ورود و قانون‌گذاری دولت برای ایجاد مجوز و زیرساخت‌های لازم در زمینه صنعت استخراج ارزهای دیجیتال، حرکتی مثبت در جهت ساماندهی به این صنعت بوده است. اما، قوانین ابلاغ شده از سوی دولت ازجمله تعرفه برق مشکلات متعددی دارد که باید اصلاح شود و در غیر این‌صورت ماینرها از ایران به کشورهای همسایه مهاجرت خواهند کرد و خروج سرمایه از کشور رخ می‌دهد. به‌نظر شما، راهکار مناسب برای گسترش صنعت ماینینگ در کشور و رفع دغدغه‌های بخش خصوصی چیست؟
به گفته آذری جهرمی، قانونی‌شدن استخراج ارزهای دیجیتال در ایران، گامی برای خلق ارزش به‌نفع کشور و ساماندهی فضای ماینینگ بود تا برق ارزان به‌عنوان سرمایه ملی به حراج نرود. تأکید دارم که برق نباید به‌صورت بسیار ارزان یا بسیار گران به ماینرها تعلق گیرد، بلکه باید با قیمتی رقابتی و مناسب به ماینرها برق ارائه شود تا آن‌ها بتوانند به‌عنوان بازگیران بخش خصوصی علاوه بر خود برای کشور نیز ارزش‌آفرینی داشته باشند. درصورتی‌که ماینرها بتوانند در کنار نیروگاه‌ها مستقر بشوند، می‌توانند به‌صورت توافقی و رقابتی تعرفه برق خود را تعیین کنند که این امر به‌نفع کسب‌وکار آن‌هاست و دغدغه‌های موجود از سوی بخش خصوصی را مرتفع می‌کند. درعین‌حال، نیروگاه‌ها از سود بیشتر قیمت فروش برق به ماینرها نسبت به دولت سود می‌برند.
ما در ایران می‌توانیم فارم ماینینگ (مزارع استخراج رمزارز) داشته باشیم که تحت قوانینی در آن‌ها اقدام به استخراج بیت کوین و سایر ارزهای دیجیتال شود و این موضوع اگر تحت نظارت قانونی انجام شود، برای کشور سودآوری بسیار زیادی خواهد داشت.
به تازگی چند نیروگاه به خصوص نیروگاه‌های حرارتی که در شمال کشور فعالیت می‌کنند، برای ارائه برق به ماینرها اعلام آمادگی کرده‌اند و اعلام داشتند که دولت، برق آن‌ها را خریداری نکرده و باعث شده است تا در آستانه ورشکستگی قرار بگیرند. به همین علت علاقه دارند با ماینرها برای فروش برق توافق داشته باشند. آیا این مدل توافق دوطرفه برای فعالیت ماینرها و گسترش صنعت ماینینگ مطلوب‌تر نیست؟
یکی از موضوعات مهمی که باید به آن توجه داشت این بحث است که در ایران همواره مشکل ساعات اوج مصرف برق یا همان ساعات پیک را نداریم و صرفاً در تابستان در برخی ساعات شاهد پیک مصرف هستیم که براین‌اساس می‌توان از زیرساخت صنعت برق کشور برای تولید رمزارز استفاده کرد که ارزش‌افزوده ناشی از آن به‌مراتب نسبت به فروش برق با قیمت ارزان به کشورهای همسایه ارزش بیشتری دارد.
اعتقاد دارم صنعت ماینینگ می‌تواند باعث افزایش کی پی‌های نتورک برق کشور شود، اما باید توجه داشت تا مزارع استخراج رمزارز در نزدیکی نیروگاه‌ها باشد. درخواست نیروگاه‌های کوچک از دولت برای فروش برق به ماینرها فرصتی بسیار خوب برای استقرار ساماندهی‌شده فعالان بخش خصوصی در کنار نیروگاه‌ها برای افزایش سودآوری نیروگاه‌ها، تأمین نیاز ماینرها، و کاهش هزینه‌های شبکه توزیع برق است که موافقت با آن فرصت‌های مناسبی را ایجاد خواهد کرد.
آیا وزارت ارتباطات در زمانی که فضای خاکستری در کشور حاکم بود، برای ماینینگ مجوز داد؟
وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات و ارگان‌های وابسته به آن هیچ مجوزی در خصوص استخراج ارزهای دیجیتال به کسب‌وکارها ارائه نکرده‌اند، زیرا مجوزی در این زمینه وجود نداشته است. اما درحال حاضر که دولت ماینینگ را به‌عنوان صنعت به رسمیت شناخته و ضوابط لازم را ابلاغ کرده است، وزارت ارتباطات آمادگی این را دارد تا از ماینرهای ایرانی دارای مجوز که قصد فعالیت به‌صورت گسترده دارند، حمایت کند و در همین راستا نیز منطقه ویژه اقتصادی پیام فرصتی مطلوب برای استقرار و فعالیت آن‌ها به‌صورت قانونی برای تولید رمزارز است.
بیشتر بخوانید:
راه‌اندازی بزرگترین فارم استخراج بیت کوین ایران با سرمایه‌گذاری چینی‌ها!
تاثیر قطع اینترنت ایران بر روی عملکرد ماینرها
مقررات تامین برق مراکز استخراج رمز ارزها
استخراج بیت کوین با استفاده از انرژی سبز
استخراج بیت کوین چگونه انجام می شود؟
منبع: ایبنا
